تکمیل پروژه ۱۸ ساله کتابخانه مرکزی زنجان نیازمند ۷۰۰ میلیارد تومان اعتبار ملی
مدیرکل نهاد کتابخانههای عمومی استان زنجان گفت: پروژه کتابخانه مرکزی زنجان بیش از ۱۸ سال است که بر زمینمانده در حال حاضر برای تکمیل این مجموعه فرهنگی به بیش از ۷۰۰ میلیارد تومان اعتبار نیاز داریم.
به گزارش پایگاه خبری زنجان ورزشی،محمد رضاخانی، مدیرکل کتابخانههای عمومی استان زنجان، در نشست خبری با اصحاب رسانه، اظهار داشت: کتاب و کتابخوانی یکی از شاخصهای توسعه فرهنگی-اجتماعی است. در سالهای اخیر، کتابخانههای عمومی با تغییر رویکرد اساسی، از نگاه سنتی صرف که تنها به ارائه خدمات محدود امانت کتاب میپرداخت، فاصله گرفتهاند. در تمام جوامع پیشرفته، کتابخانهها رسالت اصلی خود را «انتقال اطلاعات» میدانستند، اما امروز با ظهور هوش مصنوعی و فضای مجازی، این نقش دگرگون شده و ما نیز باید خدمات خود را بر اساس این تحولات بازتعریف کنیم.
مدیرکل کتابخانههای عمومی استان زنجان افزود: استانداردهای فدراسیون بینالمللی انجمنها و مؤسسات کتابداری (ایفلا) کتابخانه را یک «مرکز آموزش مادامالعمر» و یک «مرکز اجتماعی» میداند. بر این اساس، در سه چهار سال گذشته، یک تغییر رویکرد جدی در بازطراحی خدمات کتابخانهها با توجه به نیازهای جامعه آغاز کردهیم و اگرچه در ابتدای راه هستیم و ادعایی برای رسیدن تمام کتابخانهها به استانداردهای مطلوب نداریم، اما توانستهایم تغییرات محسوسی ایجاد کنیم.
رضاخانی به نمونههای عینی این تحولات در سطح استان اشاره و خاطرنشان کرد: کتابخانههای عمومی امروز تنها یک قرائتخانه یا مکان امانت کتاب نیستند، بلکه به «مراکز اجتماعی پویا و مردمپایه» تبدیل شدهاند. به عنوان مثال، در کتابخانه مرکزی زنجان (سفید)، بخش کودک با خدمات ویژه ایجاد شده که هم اکنون بیش از ۱۵۰۰ عضو فعال کودک دارد و به طور دائمی میزبان دهها کلاس آموزشی است. همچنین، بخشهایی مانند «تالار خلاقیت» برای نوجوانان و «فضاهای کار اشتراکی» در کتابخانههایی مانند زینآباد راهاندازی شده است.
وی از افتتاح چندین کتابخانه نوساز و بازسازی شده در آینده نزدیک خبر داد و گفت: کتابخانه تخصصی الهیه، کتابخانه سهروردی با «نگارستان هنری» جدید، کتابخانه علامه حلی با بازطراحی کامل و کتابخانه استاد روزبه به عنوان اولین کتابخانه «مادر و کودک»، از جمله این پروژهها هستند. همچنین، کتابخانه هلال احمر زنجان پس از واگذاری به اداره کل، به عنوان اولین کتابخانه هوشمند استان با محوریت هوش مصنوعی و فضای کار اشتراکی کاملاً نوین، در حال بازطراحی اساسی است که نمونه مشابهی در کشور ندارد.
مدیرکل نهاد کتابخانههای عمومی استان زنجان تصریح کرد: پروژه کتابخانه مرکزی زنجان بیش از ۱۸ سال است که بر زمینمانده و درحالیکه استان درگذشته تعهدات خود را انجام داده، متأسفانه بخش ملی پروژه تکمیل نشده است. در حال حاضر برای تکمیل این مجموعه فرهنگی به بیش از ۷۰۰ میلیارد تومان اعتبار نیاز داریم.
این مقام مسئول به توسعه زیرساختها در مناطق کمبرخوردار و روستایی نیز پرداخت و تصریح کرد: ایجاد «پیشخوانهای کتاب» در هفت نقطه شهر زنجان با همکاری شهرداری، کلنگزنی اولین «کتابخانه خردمندان» ویژه سالمندان در منطقه اعتمادیه، و توسعه «کتابخانههای سیار» برای پوشش مناطق محروم و روستایی از برنامههای در دست اجراست. هدف، تحقق «عدالت اجتماعی» و «عدالت آموزشی» و دسترسی آسان همه اقشار به منابع و خدمات فرهنگی است.
رضاخانی در بخش دیگری از سخنان خود به تحول در خدمات محتوایی و فرهنگی اشاره کرد و افزود: شعار ما این است: در کتابخانه، کسی به خاطر نداشتن پول نباید از خدمات محروم شود». بر این اساس، علاوه بر اجرای «عضویت سراسری رایگان» برای همه ایرانیان از ۲۴ آبان، هزینه کلاسهای آموزشی در کتابخانهها به صورت کاملاً یارانهای و با رعایت عدالت اجتماعی تعیین میشود. همچنین، طرحهایی مانند «ساختن تازه» برای توسعه فردی دختران نوجوان در مناطق کمبرخوردار، برگزاری محافل ادبی پرشمار و کیفی مانند «شرح مثنوی»، و تجهیز کتابخانهها به پایگاههای اطلاعاتی دیجیتال و ابزارهای هوشمند مانند میزهای هوشمند و استودیوهای تولید محتوا در دستور کار قرار دارد.
وی با اشاره به افزایش آماری مانند امانت کتاب و حضور مردم در برنامهها به عنوان شاخصهای مثبت این تحولات، تاکید کرد: فلسفه وجودی کتابخانههای امروز، ایجاد یک «پایگاه اجتماعی امن» و یک «مرکز آموزش مادامالعمر» در کنار مردم است. ما مصممیم این روند تحول را با قدرت ادامه داده و کتابخانهها را به کانونهای پویای زندگی فرهنگی و اجتماعی مردم استان زنجان تبدیل کنیم.
مدیرکل کتابخانههای عمومی استان زنجان، اظهار داشت: یکی از اولویتهای اساسی کتابخانههای استان، فراهمکردن دسترسی آسان و برابر برای همه دانشآموزان و جوانان است؛ از جمله برای آنهایی که میخواهند کلاسهای آنلاین شرکت کنند یا به منابع دیجیتال آموزشی دسترسی داشته باشند.
وی افزود: به همین منظور، سازههای هوشمند ۶ و ۱۰ نفره در کتابخانهها نصب شده تا دانشآموزان بتوانند در فضای کتابخانه، علاوه بر مطالعه، کلاسهای آنلاین خود را نیز برگزار کرده و از ابزارهای تولید محتوا، پادکست و امکانات هوش مصنوعی برای کارهای علمی و آموزشی بهرهمند شوند. این سازهها به تدریج در تمامی کتابخانهها توسعه خواهند یافت.
رضاخانی با اشاره به عضویت رایگان سراسری در کتابخانهها گفت: براساس مصوبه جدید، از هفته کتاب امسال، هر ایرانی میتواند با ارائه کد ملی، عضو پایه کتابخانههای عمومی کشور شود و از خدمات اولیه امانت کتاب بهصورت رایگان استفاده کند.» وی افزود: برای عضویتهای ویژه که شامل خدمات گستردهتر مانند امانت چند کتاب و استفاده از کلاسهای آموزشی است، تعرفههای اندکی در نظر گرفته شده که در مقایسه با هزینههای بازار، بسیار ناچیز بوده و در مناطق کمبرخوردار حتی رایگان است.
وی تأکید کرد: شعار ما این است که هیچکس به دلیل نداشتن توان مالی از خدمات کتابخانه محروم نمیشود. به همین منظور، در همه کتابخانههای استان تلاش شده تا دسترسی برابر برای همه اقشار جامعه، بهویژه کودکان و نوجوانان حاشیه شهر، فراهم باشد.
